Zaanstad startte al in 2012 de voorbereiding op het nieuwe jeugdstelsel. Als koplopergemeente heeft Zaanstad zo waardevolle ervaringen opgedaan bij het inrichten van de wijkgerichte jeugdhulpverlening en het samenwerken daarbij met ketenpartners. De Rekenkamer Metropool Amsterdam maakt in haar rapport “Transformatie zorg voor de jeugd. Voorbereiding en oefening in Zaanstad” een tussenbalans op. Deze rapportage bevat aanbevelingen die voor andere gemeenten een handige checklist zijn om naast de eigen aanpak te houden.
Checklist voor aanpak Jeugd
- Benut de Jeugdteams om meer van te leren: Beperk het leren niet tot eenmalige evaluaties, maar probeer het gaandeweg onderdeel te maken van de werkwijze en deze bij te stellen. Denk hierbij aan: organiseren van leerdagen, organiseren van reflectiesessies.
- Maak gebruik van de verschillen tussen de Jeugdteams om te leren wat de ‘juiste dingen’ zijn: Nu uw Jeugdteams enige tijd functioneren, kunnen er eigen accenten ontstaan in de werkwijzes. Blijf er alert op dat deze verschillen op termijn niet leiden tot een totaal andere aanpak per team voor een soortgelijk probleem.
- Verhelder de regierol van de Jeugdteams: Geef aan wie de regie heeft en hoever de regie reikt. Regievoering is meer dan een doorgeeffunctie. Een regievoerder gaat daadwerkelijk aan de slag met zijn mandaat, deelt taken uit en ziet toe op de gemaakte afspraken. Een regievoerder kan erop letten dat de integrale benadering (een gezin, een plan, een regisseur) lukt.
- Verbeter het inzicht in en overzicht van risico’s en beheersmaatregelen: Door het risicomanagement te verbeteren, zonder extra bureaucratie te creëren, kan er een betere afweging gemaakt worden om de risico’s al dan niet te accepteren of te beheersen. Creeer hiervoor bewustzijn bij professionals en bestuurders.
- Zorg dat de raad kan monitoren of aannames uitkomen: Om zicht te houden op de uitvoering in de Jeugdteams is informatie nodig over volumes, resultaten en kosten. Alleen dan kan beoordeeld worden of de aannames die aan de transformatie ten grondslag liggen daadwerkelijk kunnen worden gerealiseerd.
Ramon Tromp, gemeentecoach MensCentraal, over de koplopersrol van Zaanstad
Ramon Tromp begeleidt de gemeente Zaanstad al sinds eind 2013 bij het vormgeven van de werkprocessen en inrichting van MensCentraal. “De gemeente Zaanstad liep voorop in het vormgeven van het nieuwe stelsel. Wat ik waardeer is dat de gemeente deze kennis in ruime mate deelt met andere gemeenten – ook hun leerpunten. Opdat het wiel niet opnieuw uitgevonden hoeft te worden. Inmiddels werken alle teams met MensCentraal. Voor het monitoren van de managementinformatie maken ze gebruik van een managementinformatiesysteem, Qlikview. MensCentraal levert hier gegevens voor aan.”
Ook Ramon heeft nog een aanbeveling voor gemeenten: “Evalueer na 3 tot 6 maanden het werkproces zoals dit in MensCentraal is ingericht. Pas na enige tijd werken in de nieuwe constellatie, komen wensen en aanpassingen naar boven. Professionals zijn nu een paar maanden op elkaar ingewerkt, hebben ervaring op kunnen doen met de praktijk en kunnen zo beter aangeven wat goed is om te registreren. Registratie moet altijd een middel blijven en niet een last.”
Meer informatie over het onderzoek:
